Thủ thuật can thiệp động mạch vành

Mỡ máu và tim mạch là bệnh rất nguy hiểm đối với con người nếu chúng ta không biết phòng ngừa đúng cách. Sau đây bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu Thủ thuật can thiệp động mạch vành

1. Thủ thuật

Can thiệp động mạch vành qua da được thực hiện thông qua đường vào ở động mạch đùi, động mạch quay hoặc động mạch cánh tay. Can thiệp qua đường động mạch quay ngày càng được sử dụng nhiều do có ích lợi làm giảm sự khó chịu cho bệnh nhân, giảm thời gian bất động và giảm tỷ lệ biến chứng (ví dụ chảy máu, giả phình động mạch).

Một ống thông dẫn đường sẽ được đưa qua đường động mạch ngoại vi và luồn vào tới gốc động mạch chủ, tiếp cận lỗ động mạch vành. Một ống thống có bóng ở đầu sẽ được đưa qua ống thông dẫn đường tới vị trí hẹp dưới hướng dẫn của màn chiếu X-quang hoặc siêu âm trong lòng mạch. Bóng sẽ được bơm lên để làm xẹp mảng xơ vữa và nhờ đó làm rộng khẩu kính lòng mạch chỗ bị hẹp. Sau khi nong bóng, mạch vành sẽ được chụp lại để đánh giá sự thay đổi của lòng mạch chỗ bị hẹp. Thủ thuật có thể được thực hiện với 2 hoặc 3 nhánh mạch vành nếu cần thiết.

2.Stent

Stent cho động mạch vành là các trụ lưới thép có thể giãn nở giúp giữ cho các vùng hẹp khai thông. Stent có giá trị nhất trong trường hợp

• Các tổn thương ngắn ở các động mạch vành lớn mà trước đây chưa được can thiệp động mạch vành qua da

• Các tổn thương khu trú ở trong đoạn cầu nối tĩnh mạch hiển

• Xử trí tắc động mạch vành đột ngột trong quá trình can thiệp động mạch vành qua da

Stent tạo hình mạch

Stents hiện đang được sử dụng thường xuyên trong điều trị nhồi máu cơ tim cấp, tổn thương lỗ vào động mạch vành hoặc thân chung động mạch vành trái, tổn thương tắc hoàn toàn mạn tính động mạch vành hoặc tổn thương chỗ chia đôi.

3. Các loại stent

Stent không phủ thuốc (BMS) được làm bằng hợp kim niken-titan. Stent phủ thuốc (DES) được phủ các loại thuốc (ví dụ như thế hệ thứ nhất: sirolimus, paclitaxel, thế hệ thứ hai: everolimus, ridaforolimus, zotarolimus) lên trên bề mặt của khung kim loại để ngăn chặn sự tăng sinh quá mức lớp nội mạc mạch máu nhằm giảm nguy cơ tái hẹp trong stent. Stent hoạt hóa phóng xạ hoặc liệu pháp đưa chất phóng xạ vào lòng mạch vành trước khi đặt stent chưa được chứng minh hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ tái hẹp trong stent. Stents tự tiêu sinh học đang được phát triển, nhưng việc sử dụng hiện chỉ giới hạn trong các thử nghiệm lâm sàng.

4. Chống đông máu và điều trị phụ trợ

Phác đồ chống đông và chống ngưng tập tiểu cầu khác nhau được sử dụng trong và sau quá trình can thiệp để giảm nguy cơ huyết khối tắc mạch ở vị trí nong bóng. Thienopyridin (clopidogrel, prasugrel, ticagrelor) và chất ức chế glycoprotein IIb/IIIa (abciximab, eptifibatide, tirofiban) là các thuốc thường quy trong điều trị bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên. Thienopyridin (thường kết hợp với aspirin) được uống kéo dài ít nhất từ 6 đến 12 tháng sau can thiệp động mạch vành để giảm nguy cơ huyết khối trong stent cho đến khi quá trình nội mạc hóa trong lòng stent hoàn thành. Thuốc chẹn kênh canxi và nitrat cũng có thể được cho dùng để làm giảm nguy cơ co thắt mạch vành.

5. Chống chỉ định

Chống chỉ định tương đối của can thiệp động mạch vành bao gồm

• Bệnh đông máu

• Một mạch duy nhất cấp toàn bộ máu cho tim mà mạch này bị hẹp

• Hẹp thân chung động mạch vành trái nặng mà không có tuần hoàn bàng hệ từ một nhành khác nuôi hoặc trong trường hợp tiền sử đã phẫu thuật bắc cầu nối tới động mạch liên thất trước

• Tổn thương lan tỏa hệ động mạch vành mà không có chỗ hẹp khu trú

• Tình trạng tăng đông máu

• Không có sẵn đơn vị phẫu thuật tim hỗ trợ khi cần thiết

• Hẹp động mạch vành < 50%

• Tắc hoàn toàn một nhánh động mạch vành

Mặc dù việc không có phẫu thuật tim mạch hỗ trợ được coi là chống chỉ định tuyệt đối của can thiệp động mạch vành, tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo rằng trong trường hợp nhồi máu cơ tim cấp cần can thiệp động mạch vành cấp cứu, có thể tiến hành can thiệp nếu bác sĩ có kinh nghiệm và được thực hiện ở trung tâm được đã được cấp phép, cho dù không có phẫu thuật tim sẵn sàng.

Đối với tổn thương hẹp nặng thân chung động mạch vành trái mà không có tuần hoàn bàng hệ, ngày càng có nhiều bệnh nhân được chỉ định can thiệp động mạch vành qua da, mặc dù chỉ định kinh điển là phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành.

6. Các biến chứng

Các biến chứng chính của nong và đặt stent động mạch vành bao gồm

• Tách thành động mạch vành

• Chảy máu do thuốc chống đông máu

• Tái hẹp

• Huyết khối thuyên tắc đoạn xa

Trong tất cả các thủ thuật chụp mạch, can thiệp động mạch vành qua da có nguy cơ cao nhất (do lượng thuốc cản quang lớn và thời gian thủ thuật dài). Nguy cơ này có thể giảm bớt bằng cách truyền dịch trước thủ thuật và sử dụng thuốc cản quang loại không mang điện tích ion hoặc lọc máu cho những bệnh nhân đã mắc sẵn suy thận trước đó.

So với thông thường, các can thiệp động mạch vành bao gồm nong và đặt stent có nguy cơ tử vong, nhồi máu cơ tim và đột quỵ cao hơn.

Tỷ lệ tử vong sau can thiệp động mạch vành thay đổi tùy theo cá thể bệnh nhân và các yếu tố kỹ thuật. Hệ thống chấm điểm nguy cơ tử vong đã được nghiên cứu để giúp các bác sĩ lâm sàng xác định nguy cơ tử vong sau can thiệp động mạch vành. Từ đó giúp tư vấn cho bệnh nhân về các lựa chọn điều trị (can thiệp so với điều trị nội khoa).

CÔNG CỤ TÍNH TOÁN LÂM SÀNG: