-
- Tổng tiền thanh toán:
Người bệnh ung thư gan nên ăn gì và kiêng gì để sống khỏe hơn?
Tác giả: Hùng Ngày đăng: 17/09/2025
Ung thư gan là một trong những căn bệnh ác tính phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay. Gan là cơ quan quan trọng đảm nhận nhiều chức năng như lọc độc tố, chuyển hóa dưỡng chất, dự trữ năng lượng và sản xuất mật hỗ trợ tiêu hóa. Khi bị ung thư gan, những chức năng này bị suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể. Trong quá trình điều trị, đặc biệt khi kết hợp phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị, dinh dưỡng đóng vai trò quyết định đến khả năng hồi phục và chất lượng sống của người bệnh. Vậy ung thư gan nên ăn gì và ung thư gan nên kiêng gì để hỗ trợ điều trị và sống khỏe hơn?
I. Vai trò của dinh dưỡng với người ung thư gan
1. Chức năng quan trọng của gan và tác động khi gan bị tổn thương
Gan tham gia vào gần như mọi hoạt động chuyển hóa trong cơ thể. Khi bị ung thư gan, tế bào gan bị hủy hoại, dẫn đến khả năng lọc độc tố kém đi, dự trữ glycogen giảm, sản xuất mật cũng suy yếu. Điều này khiến người bệnh khó hấp thu chất dinh dưỡng, dễ suy nhược, mệt mỏi.
2. Tại sao dinh dưỡng ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh nhân ung thư gan
Theo thống kê, có tới 50–80% bệnh nhân ung thư gan bị sụt cân, và khoảng 20% tử vong do suy dinh dưỡng chứ không phải trực tiếp từ khối u. Một chế độ ăn hợp lý giúp giảm gánh nặng cho gan, đồng thời cung cấp năng lượng để cơ thể duy trì hệ miễn dịch và đáp ứng tốt hơn với điều trị.
3. Nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị
Khi không được cung cấp đủ dinh dưỡng, cơ thể rơi vào trạng thái suy kiệt, khối cơ giảm, khả năng phục hồi mô tổn thương sau hóa trị/xạ trị suy giảm. Vì vậy, việc tìm hiểu rõ ung thư gan nên ăn gì và ung thư gan nên kiêng gì chính là bước quan trọng để nâng cao hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ.
II. Chế độ ăn uống khoa học
1. Rau củ và trái cây tươi giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa
Người bệnh ung thư gan cần bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi. Đây là nguồn vitamin A, C, E, K cùng các khoáng chất thiết yếu giúp tăng sức đề kháng, chống viêm và bảo vệ tế bào. Các chất chống oxy hóa trong trái cây còn có khả năng trung hòa gốc tự do, hỗ trợ làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Một số gợi ý: dâu tây, cam, bưởi, ớt chuông, bông cải xanh, bí đỏ, cà rốt.
2. Sữa, sữa chua và nguồn đạm dễ tiêu
Trong thực đơn của ung thư gan nên ăn gì, sữa và sữa chua là nhóm thực phẩm không thể thiếu. Chúng cung cấp protein có giá trị sinh học cao, đồng thời bổ sung lợi khuẩn giúp tiêu hóa tốt hơn. Sữa ít béo, sữa đậu nành, phô mai tươi hay sữa chua trái cây đều là lựa chọn phù hợp.
3. Ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt giàu acid béo lành mạnh
Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, ngô và các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, macca, hạt điều) chứa nhiều chất xơ, giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng, giảm táo bón. Đồng thời, acid béo chưa no trong các loại hạt giúp chống viêm và bảo vệ tim mạch, rất cần thiết cho bệnh nhân ung thư gan.
4. Thịt trắng
Thịt gà, vịt, ngan hay cá là những loại đạm dễ tiêu, ít gây áp lực cho gan. Khác với thịt đỏ giàu mỡ, thịt trắng giúp duy trì thể trạng mà không làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa. Do đó, ung thư gan nên ăn gì thì thịt trắng là câu trả lời hàng đầu.
5. Trà xanh và lợi ích của polyphenol
Trà xanh, trà đen chứa polyphenol – hoạt chất chống oxy hóa mạnh, có thể ngăn ngừa sự phát triển và di căn của tế bào ung thư. Uống một lượng vừa đủ trà xanh hằng ngày sẽ giúp người bệnh cảm thấy tỉnh táo, đồng thời hỗ trợ gan chống lại gốc tự do.
6. Nguyên tắc chế biến: hấp, luộc, chia nhỏ bữa ăn
Người bệnh ung thư gan thường chán ăn, mệt mỏi. Vì vậy, các món nên được chế biến đơn giản như hấp, luộc để dễ tiêu. Chia nhỏ bữa ăn thành 5–6 lần/ngày giúp gan và hệ tiêu hóa không bị quá tải. Món ăn mềm, ít mùi như cháo, súp, sinh tố trái cây là lựa chọn tối ưu.
III. Thực phẩm cần tránh
1. Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên rán gây quá tải cho gan
Gan vốn đã suy yếu, nếu nạp thêm dầu mỡ sẽ khiến gan phải làm việc quá sức để phân giải chất béo. Do đó, ung thư gan nên kiêng gì chắc chắn bao gồm các món chiên xào nhiều dầu, thức ăn nhanh như gà rán, khoai chiên.
2. Thịt đỏ nhiều mỡ và phủ tạng động vật
Thịt bò mỡ, thịt cừu, thịt lợn nhiều mỡ hay phủ tạng động vật chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa. Chúng không chỉ khó tiêu mà còn làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, khiến tình trạng ung thư gan nặng hơn.
3. Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối và hóa chất bảo quản
Xúc xích, giăm bông, thịt xông khói, mì ăn liền, nước ngọt có ga chứa nhiều muối, chất bảo quản và phụ gia hóa học. Những chất này làm tăng gánh nặng giải độc cho gan, đồng thời góp phần tích tụ dịch trong gan, khiến các triệu chứng ung thư gan trầm trọng hơn.
4. Rượu bia, nước ngọt có ga và đồ uống chứa cồn
Rượu bia và đồ uống có cồn chính là “kẻ thù” của gan. Với người đang mắc ung thư gan, chỉ một lượng nhỏ cũng có thể làm tổn thương gan nặng nề hơn, thúc đẩy bệnh tiến triển nhanh. Vì vậy, ung thư gan nên kiêng gì thì rượu bia là điều tuyệt đối.
5. Thực phẩm không rõ nguồn gốc, gia vị nồng
Các loại thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh, chứa phẩm màu, hương liệu hoặc thuốc bảo quản có thể tạo ra độc tố khó phân giải. Người bệnh nên hạn chế tối đa để giảm gánh nặng cho gan.
IV. Những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ung thư gan và cách khắc phục
Nôn, buồn nôn: Đây là tác dụng phụ thường gặp khi điều trị. Người bệnh có thể ngậm gừng trước bữa ăn 30 phút, ăn bánh quy hoặc bánh mì nướng vào bữa phụ để giảm cảm giác nôn.
Đầy bụng, khó tiêu: Có thể bổ sung cháo loãng, nước gạo rang hoặc sữa chua chứa lợi khuẩn để hỗ trợ tiêu hóa.
Chán ăn, sụt cân: Giải pháp là chia nhỏ bữa ăn, chế biến món đa dạng, trình bày bắt mắt. Có thể bổ sung các sản phẩm dinh dưỡng cao năng lượng để tránh suy nhược.
Sốt cao: Nên uống nhiều nước, nhất là nước bù điện giải và các loại nước ép giàu vitamin C như cam, bưởi. Các món mềm, dễ nuốt như súp, phở, cháo cũng phù hợp trong giai đoạn này.
V. Dinh dưỡng là nền tảng hỗ trợ điều trị ung thư gan
Một chế độ ăn hợp lý chính là “lá chắn” quan trọng trong hành trình chống lại ung thư gan. Người bệnh cần biết rõ ung thư gan nên ăn gì để tăng cường miễn dịch, bảo vệ tế bào gan, đồng thời nắm vững ung thư gan nên kiêng gì để tránh làm gan thêm tổn thương.
Dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp người bệnh giảm gánh nặng cho gan, duy trì thể trạng, cải thiện hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ. Ngoài việc ăn uống khoa học, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, nghỉ ngơi hợp lý và duy trì tinh thần lạc quan để sống khỏe hơn cùng bệnh.
1. Chức năng quan trọng của gan và tác động khi gan bị tổn thương
Gan tham gia vào gần như mọi hoạt động chuyển hóa trong cơ thể. Khi bị ung thư gan, tế bào gan bị hủy hoại, dẫn đến khả năng lọc độc tố kém đi, dự trữ glycogen giảm, sản xuất mật cũng suy yếu. Điều này khiến người bệnh khó hấp thu chất dinh dưỡng, dễ suy nhược, mệt mỏi.
2. Tại sao dinh dưỡng ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh nhân ung thư gan
Theo thống kê, có tới 50–80% bệnh nhân ung thư gan bị sụt cân, và khoảng 20% tử vong do suy dinh dưỡng chứ không phải trực tiếp từ khối u. Một chế độ ăn hợp lý giúp giảm gánh nặng cho gan, đồng thời cung cấp năng lượng để cơ thể duy trì hệ miễn dịch và đáp ứng tốt hơn với điều trị.
3. Nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị
Khi không được cung cấp đủ dinh dưỡng, cơ thể rơi vào trạng thái suy kiệt, khối cơ giảm, khả năng phục hồi mô tổn thương sau hóa trị/xạ trị suy giảm. Vì vậy, việc tìm hiểu rõ ung thư gan nên ăn gì và ung thư gan nên kiêng gì chính là bước quan trọng để nâng cao hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ.
II. Chế độ ăn uống khoa học
1. Rau củ và trái cây tươi giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa
Người bệnh ung thư gan cần bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi. Đây là nguồn vitamin A, C, E, K cùng các khoáng chất thiết yếu giúp tăng sức đề kháng, chống viêm và bảo vệ tế bào. Các chất chống oxy hóa trong trái cây còn có khả năng trung hòa gốc tự do, hỗ trợ làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Một số gợi ý: dâu tây, cam, bưởi, ớt chuông, bông cải xanh, bí đỏ, cà rốt.
2. Sữa, sữa chua và nguồn đạm dễ tiêu
Trong thực đơn của ung thư gan nên ăn gì, sữa và sữa chua là nhóm thực phẩm không thể thiếu. Chúng cung cấp protein có giá trị sinh học cao, đồng thời bổ sung lợi khuẩn giúp tiêu hóa tốt hơn. Sữa ít béo, sữa đậu nành, phô mai tươi hay sữa chua trái cây đều là lựa chọn phù hợp.
3. Ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt giàu acid béo lành mạnh
Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, ngô và các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, macca, hạt điều) chứa nhiều chất xơ, giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng, giảm táo bón. Đồng thời, acid béo chưa no trong các loại hạt giúp chống viêm và bảo vệ tim mạch, rất cần thiết cho bệnh nhân ung thư gan.
4. Thịt trắng
Thịt gà, vịt, ngan hay cá là những loại đạm dễ tiêu, ít gây áp lực cho gan. Khác với thịt đỏ giàu mỡ, thịt trắng giúp duy trì thể trạng mà không làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa. Do đó, ung thư gan nên ăn gì thì thịt trắng là câu trả lời hàng đầu.
5. Trà xanh và lợi ích của polyphenol
Trà xanh, trà đen chứa polyphenol – hoạt chất chống oxy hóa mạnh, có thể ngăn ngừa sự phát triển và di căn của tế bào ung thư. Uống một lượng vừa đủ trà xanh hằng ngày sẽ giúp người bệnh cảm thấy tỉnh táo, đồng thời hỗ trợ gan chống lại gốc tự do.
6. Nguyên tắc chế biến: hấp, luộc, chia nhỏ bữa ăn
Người bệnh ung thư gan thường chán ăn, mệt mỏi. Vì vậy, các món nên được chế biến đơn giản như hấp, luộc để dễ tiêu. Chia nhỏ bữa ăn thành 5–6 lần/ngày giúp gan và hệ tiêu hóa không bị quá tải. Món ăn mềm, ít mùi như cháo, súp, sinh tố trái cây là lựa chọn tối ưu.
III. Thực phẩm cần tránh
1. Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên rán gây quá tải cho gan
Gan vốn đã suy yếu, nếu nạp thêm dầu mỡ sẽ khiến gan phải làm việc quá sức để phân giải chất béo. Do đó, ung thư gan nên kiêng gì chắc chắn bao gồm các món chiên xào nhiều dầu, thức ăn nhanh như gà rán, khoai chiên.
2. Thịt đỏ nhiều mỡ và phủ tạng động vật
Thịt bò mỡ, thịt cừu, thịt lợn nhiều mỡ hay phủ tạng động vật chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa. Chúng không chỉ khó tiêu mà còn làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, khiến tình trạng ung thư gan nặng hơn.
3. Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối và hóa chất bảo quản
Xúc xích, giăm bông, thịt xông khói, mì ăn liền, nước ngọt có ga chứa nhiều muối, chất bảo quản và phụ gia hóa học. Những chất này làm tăng gánh nặng giải độc cho gan, đồng thời góp phần tích tụ dịch trong gan, khiến các triệu chứng ung thư gan trầm trọng hơn.
4. Rượu bia, nước ngọt có ga và đồ uống chứa cồn
Rượu bia và đồ uống có cồn chính là “kẻ thù” của gan. Với người đang mắc ung thư gan, chỉ một lượng nhỏ cũng có thể làm tổn thương gan nặng nề hơn, thúc đẩy bệnh tiến triển nhanh. Vì vậy, ung thư gan nên kiêng gì thì rượu bia là điều tuyệt đối.
5. Thực phẩm không rõ nguồn gốc, gia vị nồng
Các loại thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh, chứa phẩm màu, hương liệu hoặc thuốc bảo quản có thể tạo ra độc tố khó phân giải. Người bệnh nên hạn chế tối đa để giảm gánh nặng cho gan.
IV. Những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ung thư gan và cách khắc phục
Nôn, buồn nôn: Đây là tác dụng phụ thường gặp khi điều trị. Người bệnh có thể ngậm gừng trước bữa ăn 30 phút, ăn bánh quy hoặc bánh mì nướng vào bữa phụ để giảm cảm giác nôn.
Đầy bụng, khó tiêu: Có thể bổ sung cháo loãng, nước gạo rang hoặc sữa chua chứa lợi khuẩn để hỗ trợ tiêu hóa.
Chán ăn, sụt cân: Giải pháp là chia nhỏ bữa ăn, chế biến món đa dạng, trình bày bắt mắt. Có thể bổ sung các sản phẩm dinh dưỡng cao năng lượng để tránh suy nhược.
Sốt cao: Nên uống nhiều nước, nhất là nước bù điện giải và các loại nước ép giàu vitamin C như cam, bưởi. Các món mềm, dễ nuốt như súp, phở, cháo cũng phù hợp trong giai đoạn này.
V. Dinh dưỡng là nền tảng hỗ trợ điều trị ung thư gan
Một chế độ ăn hợp lý chính là “lá chắn” quan trọng trong hành trình chống lại ung thư gan. Người bệnh cần biết rõ ung thư gan nên ăn gì để tăng cường miễn dịch, bảo vệ tế bào gan, đồng thời nắm vững ung thư gan nên kiêng gì để tránh làm gan thêm tổn thương.
Dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp người bệnh giảm gánh nặng cho gan, duy trì thể trạng, cải thiện hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ. Ngoài việc ăn uống khoa học, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, nghỉ ngơi hợp lý và duy trì tinh thần lạc quan để sống khỏe hơn cùng bệnh.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm
